6. Sınıf Paragrafta Anlam Konu Anlatımı
Türkçe dersinin önemli konularından birisi olan 6.Sınıf Paragrafta Anlam konusunu detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Bu konu ile ilgili olarak dikkat etmeniz gereken bir husus şudur ki; aşağıda yer alan kavram bağlamı sizin mevcut ders müfredatından farklı olsa da ancak sitemizin anlatımımız daha kapsayıcı olacaktır. Sitemizde sizler için özel olarak hazırlanmış ders notlarımız ile bu konuyu anlamanızı güçlendirecek geçmiş yıllarda çıkmış sınav soruları hakkında fikir edinebileceksiniz. Ayrıca Türkçeci Mobil uygulamamızda tüm konular için hazırlanmış özel testler yer almaktadır. Uygulamamız hakkında geniş bilgi bu adrestedir.
6.Sınıf Paragrafta Anlam konusunun sonunda aşağıdaki kazanımları elde edecek ve aşağıda yer alan soruların cevaplarına ulaşmanızı hedeflemekteyiz.
- Paragrafın yapısı nedir? Paragrafta yapı birimleri nelerdir? Paragraf nedir?
- Paragrafın yapısı nasıl çözülür? Paragrafta yapı çözme teknikleri nelerdir? Paragrafın yapısını oluşturan unsurlar nelerdir?
- Paragraf giriş cümlesi nasıl bulunur? Paragrafın giriş cümlesi soruları nasıl çözülür? Paragrafın giriş cümlesi nasıl olmalıdır? Paragrafta uygun giriş cümleleri neler olabilir?
- Paragrafın gelişme cümlesi nasıl bulunur? Paragrafta giriş gelişme sonuç bölümlerini bulmak için sorulması gereken sorular nelerdir?
- Paragrafın anlam yönü nedir? Paragrafın konusu ve ana düşüncesi nasıl bulunur?
- Paragrafın konusu ile ilgili sorular, paragraf sorularını kolayca çözme teknikleri nelerdir?
- Parçaya başlık bulma, parçaya uygun başlık bulma soruları nasıl çözülür?
- Paragraf sorularını çözmekte başarılı olma yolları nelerdir?
6.Sınıf Paragrafta Anlam konusunu aşağı yer başlıklarda inceleyeceğiz. Bildiğiniz konuları doğrudan atlayabilir ve konu başlıkları arasında hızlıca geçiş yapabilirsiniz. Ayrıca dersimizi, word ortamında ya da pdf ortamına aktararak çalışma kağıdı olarak da kullanabilir çözümlü soruları inceleyerek öğrendiklerinizi pekiştirebilirsiniz.
Bir ana düşünce etrafında kümelenmiş cümleler topluluğuna paragraf denir.
Paragrafın Yapısı
Her paragraf bir düşünce birimi olduğu için düşüncelerin ifade edilmesi bir sıra izler. Bir paragraf buna göre giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşur.
1. Giriş Bölümü
Genellikle bir veya iki cümledir. Bu bölümde konu veya konuya bakış açısı bulunur. Dil ve düşünce yönüyle kendinden önce bir cümleye bağlı değildir. Bu nedenle “ama, fakat, çünkü, örneğin” gibi bağlayıcı ögelerle başlamaz.
2. Gelişme Bölümü
Konuyla ilgili ayrıntıların yer aldığı bölümdür. Ana düşünceyi çeşitli yönlerden açıklayan, destekleyen yardımcı düşünceleri içerir. Örnekleme, karşılaştırma, tanık gösterme, benzetme gibi düşünceyi geliştirme yollarına daha çok gelişme cümlelerinde yer verilir. Dil ve düşünce yönüyle hem giriş cümlesine hem de birbirlerine bağlıdır.
3. Sonuç Bölümü
Paragrafın genelinde anlatılanların sonuca bağlandığı, toplandığı cümlelerdir. Dil ve düşünce yönünden önceki cümlelere bağlıdır. “Demek ki, kısaca, özetle” gibi bağlayıcı sözcüklerle başlayabilir.
Bir paragrafın iki bölüme ayrılması istendiğinde konunun ya da konuya bakış açısının değiştiğini bildiren ilk cümle ikinci paragrafın başlangıç cümlesi olur.
Örnek Sınav Sorusu:
“Askeri zaferlerde maddi etkenler kadar manevi kuvvet, moral ve inanç gücü de çok önemlidir. Atatürk ordumuzu azim ve cesaretle hedefe yönelterek başarı kazanmıştır. Mustafa Kemal bu konuda: “Zafer, zafer benimdir, diyebilenin; başarı, başaracağım diye başlayanın ve başardım diyebilenindir.” demiştir. Milli Kurtuluş Mücadelemiz bu anlayışla kazanılmıştır.”
Bu paragrafta birinci cümle giriş bölümünü, diğer cümleler gelişme bölümünü, son cümle de sonuç bölümünü oluşturmaktadır.
Paragrafın Anlam Yönü
Paragrafın Konusu
Bir anlatımda üzerinde durulan, ele alınan herhangi bir olay, sorun, durum vb. konuyu oluşturur. Konu düşüncelerin, özellikle ana düşüncenin ortaya konması için bir araçtır. Konu, genellikle giriş bölümünde, bazen tüm paragrafa yayılmış durumda bulunur. Konuyu bulmak için “Bu parçada üzerinde durulan nedir?” sorusuna yanıt aranmalıdır.
Örnek Sınav Sorusu:
“Her seyahat, kesintisiz ve çeşitli zor işlerden bizi kurtardığı için değil; sorumluluklarımızdan ayırdığı için bir dinlemedir. Bazı resmi kişiler hariç, her gezgin bir çevre ve bir aile için değil, ancak kendisi için yaşayan kimsedir.”
Bu parçanın konusu “seyahatin ve gezginin ne olduğu”dur.
Paragrafta Yardımcı Düşünceler
Bir paragrafın ana düşüncesini çeşitli yönlerden açıklayan, geliştiren, destekleyen yan düşüncelere “yardımcı düşünceler” denir. Yardımcı düşünceler bir paragrafın anlam sınırlarını belirler. Yardımcı düşünceleri bulmak için şu sorular sorulur:
• Parçadan hangisine ulaşılabilir?
• Parçadan hangileri çıkarılabilir?
• Parçada hangi düşüncelere değinilmiştir?
Örnek Sınav Sorusu:
“İşini gerçekten seven bir adam, kısa bir dinlenmeden sonra, yeni bir merak ve zevkle tekrar görevinin başına döner. Kendisini mesleğiyle bütünleştirmiş bir sanatkar, çalışmasında geri kaldığında hayatının da durduğunu sanır. Dinlenmeye çekildiği zaman bile işine ait kaygıları beraberinde götürür.”
Bu parçada:
• “İşini seven kişinin kısa bir dinlenmeden sonra hemen işinin başına döndüğü”
• “İşini yapmaktan büyük keyif aldığı”
• “İşini seven insanın mesleğiyle bütünleştiği”
• “Çalışmasında geri kaldığında hayatının da durduğu”
• “Dinlenme anlarında bile işini düşündüğü” düşünceleri yardımcı düşüncelerdir.
Paragrafın Ana Düşüncesi
Paragrafın ana düşüncesi iletilmek istenen en temel yargıdır. Ana düşünce, okuyucuya verilmesi amaçlanan mesajdır. Parçadan çıkarılması gereken sonuçtur.
Ana düşünceyi bulmak için şu sorular sorulur:
• Parçada asıl anlatılmak istenen nedir?
• Parçada vurgulanan düşünce nedir?
• Parçadan çıkarılacak en kapsamlı yargı nedir?
• Parçadan çıkarılacak en genel yargı nedir?
Parçada ana düşünce başta, ortalarda ya da sonda bulunabilir. Bazen ana düşünce bütün parçaya sindirilmiş de olabilir.
Ana düşünce üzerinde söz söylenmeye, geliştirilmeye elverişli bir düşünce olmalıdır.
Örneğin, “Sanat, hayatı yüceltme çabasıdır.” cümlesi ana düşünce olmaya elverişlidir. “Yarın arkadaşlarımla buluşacağım.” cümlesi ise ana düşünce olmaya elverişli değildir.
Örnek Sınav Sorusu:
(1) Karakter, kültürden üstün olmakla birlikte, kültür de gereklidir. (2) Mühendis, subay, devlet adamı yani her başkanın genel kültüre sahip olması arzu edilir. (3) Şiir ve tarih ona, insan tutkularını daha iyi anlamasını sağlar. (4) Kültür, hareket adamının zaman zaman huzura kavuşacağı sığınaklar hazırlar.
Bu parçanın ana düşüncesi 1. cümlede verilmiştir. Parçada “karakterin kültürden üstün olduğu ancak kültürün de gerektiği” düşüncesi anlatılmak istenmiştir.
Parçanın Başlığı
Bir parçada konuyu en iyi yansıtan ve ana düşünceyle de uyumlu olan bir sözcük veya söz öbeği başlığı oluşturur. Bu nedenle önce konu bulunmalı, sonra konuya uygun başlık belirlenmelidir.
Örnek Sınav Sorusu:
“Sözlerin olmadığı, olayların beden dili yardımıyla anlatıldığı pandomim sanatı, sanatın evrenselliğinin en iyi örneklerinden biridir. Çünkü pandomim sanatçıları tüm insanların ortak dili olan beden dilini konuştururlar.”
Çözüm:
Bu parçanın konusu dikkate alındığında en uygun başlığın “Pandomim ve Beden Dili” olduğu anlaşılır.
Ana Duygu (Tema)
Paragraf sorularında bazen şiir dizeleri verilerek bu dizelerde işlenen ana duygu (tema) sorulur. Düz yazıda ana düşünce ne ise şiirde de ana duygu odur. Şiirde tema (ana duygu) şiirde yoğunluklu olarak işlenen duygudur.
Çözümlü Örnek Sınav Soruları:
1. Çağdaş bir eğitim için gereken tiyatro etkinlikleri salonsuzluk yüzünden yapılamazken öğrenciyi tartışmaya, görüş bildirmeye, düşünmeye ve ürettiği düşünceyi söylemeye alıştıracak olan söyleşiler, açık oturumlar da aynı nedenlerle gerçekleştirilememekte. Eski okullarda ise konferans ve tiyatro salonları da ne zamandır kalabalık sınıflara topluca uygulanan testler için sınav salonu olarak kullanılmakta.
Bu parçada yazar aşağıdakilerin hangisinden yakınmaktadır?
A) Yapılan okulların kültürel ve sanatsal etkinlikler için fiziki yeterliliğe sahip olmamasından
B) Tiyatroya sınavlar kadar önem verilmeme-sinden
C) Söyleşilerin ve açık oturumların eskisi kadar düzenlenmemesinden
D) Öğrencilerin tartışma, görüş bildirme, düşünme yetilerinin köreltilmesinden
Çözüm:
Yazar, bu parçada okullardaki etkinliklerin salonsuzluk yüzünden yapılamamasından yakınmaktadır. Doğru yanıt A seçeneğinde verilmiştir.
2. (1) Gözlerimize esneklik kazandırmak hızlı okumanın şartlarından biridir. (2) Hızlı okuma kurslarında bu konuda pratik yapılmaktadır. (3) İyi bir okuma için, bulunduğumuz ortamın şartları önemlidir. (4) Biz de gazete ve dergi sütunlarında bir çalışma yapabiliriz.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi anlatımın akışını bozmaktadır?
A) 1. B) 2. C) 3. D) 4.
Çözüm:
1, 2 ve 4’te hızlı okumadan bahsedilirken 3 numaralı cümlede ortam şartlarından söz edilerek anlatımın akışı bozulmuştur. Doğru seçenek C’dir.
3. Dil kusurlu olursa, kelimeler düşünceyi iyi anlatamaz. Düşünce iyi anlaşılmazsa, ödevler gereği gibi yapılamaz. Ödevler gereği gibi yapılmazsa, töre ve kültür bozulur. Töre ve kültür bozulursa, adalet yanlış yola sapar.
Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ödevler, ancak kelimelerin iyi anlaşılmasıyla yapılır.
B) Bir toplumda dil bozulursa, her şey bozulur.
C) Töre ve kültür, uygarlığın temel taşlarıdır.
D) Adaletin sağlanabilmesi için, okumayı yaygınlaştırmak gerekir.
Çözüm:
Parçada dilin öneminden bahsedilmektedir. Dilin bozulması her şeyin bozulmasına neden olur. Vurgulanmak istenen B seçeneğinde verilmiştir.
4. Kimi zaman geçmişte yaşanmış bir olayı ele almak, bize günümüzü en etkin biçimde anlatma olanağını verir. Yazarların çoğu bu yöntemden yararlanmakla, yaşanan günün sorunlarını en ince, en sade, en tutarlı biçimlere sokabilmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi parçada söylenenlerle çelişmektedir?
A) Geçmişi anlamak için bugünün yapısal niteliklerini bilmek gerekir.
B) Geçmişi iyi anlayan yazarlar yaşanan günü daha iyi yorumlarlar.
C) Geçmişe bağlı kalan yazarlar yaşadıkları günün gerisinde kalırlar.
D) Yaşanan günle geçmiş arasında mutlak bir ilişki vardır.
Çözüm:
Bu parçada söylenenlerle C seçeneğindeki düşünce çelişmektedir. Yanıt C seçeneğidir.
5. Romancıyım. Şair olmayı da çok isterdim; ama olmadı. Üstelememekte de iyi ettiğimi sanıyorum. Romanda yaptığımı, şiirde başaramazdım. Her türden yapıt, usta işi bir yaratıcılık ürünüyse güzeldir.
Yukarıdaki parça, aşağıdaki sorulardan hangisinin karşılığı olabilir?
A) Sizce iyi bir yapıt nasıl olmalıdır?
B) Niçin şiiri değil de romanı tercih ettiniz?
C) Kendinizi roman konusunda başarılı bulur musunuz?
D) Romanınızla hangi mesajları vermek ister-siniz?
Çözüm:
Parça “Niçin şiiri değil de romanı tercih ettiniz?” sorusuna yanıttır. Doğru yanıt B’de verilmiştir.
6. İnsan, yalnızca kendi ülkesini ve milletini düşünmemelidir. Dünyadaki bütün insanlar, insan olmaları açısından bizi ilgilendirmelidir. Hangi ülkede meydana gelirse gelsin, yoksulluk, savaş, kıtlık ve haksızlıklarla alâkadar olmalıyız.
Bu parçada aşağıdaki kavramların hangisi üzerinde durulmaktadır?
A) Evrensellik
B Ulusallık
C) Yurtseverlik
D) Egemenlik
Çözüm:
Parçada evrensellik kavramı üzerinde durulmaktadır. Doğru cevap seçeneği A’dır.
7. Bilim dilimiz, Türkçenin soluğuyla biçimlenmiş bir nitelik taşımaz. Yapı, düşünüş ve anlatış yönlerinden yabancı bir havası vardır. Sınırlıdır iletişimi. Aşılmaz kalın surlarla çevrili bir şato gibidir. Bu yüzdendir ki geniş halk yığınları, çağdaş bilimin her türlü verilerine kapalı kalmıştır.
Paragrafta vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bilim dilimiz, halk dilinden uzaklaştığından bilim, halk içinde yaygınlaşmamıştır.
B) Türkçe, bilimsel dilin gelişmesi için gerekli koşulları sağlamalıdır.
C) Bilimsel gelişmeye bağlı olarak halk dilinden farklı bir bilim dili oluşmuştur.
D) Bilim dilimiz, konuşma dilimiz kadar zengin olanaklara sahip değildir.
Çözüm:
Bilimin halk içinde yaygınlaşması bilim dilinin halk diline yaklaşmasıyla olur. Vurgulanmak istenen bu düşünce A seçeneğinde verilmiştir.
8. Sanatta ve edebiyatta gerçek kişiliğe dik yokuşlardan geçilerek varılır. Bu yorgunluğa katlanmayı göze alamayanlar, edebiyatın da sanatın da kapısını çalmasınlar. Bunlar, bugün için beş on kişiyi aldatsalar bile, her şeyi er geç yerli yerine koyan zamanı aldatamazlar. Bu apaçık gerçeği nasıl göremezler demeyin. Hırs, koyu bir tembellik ve bilgisizlikle birleşti mi sonucu bu olur.
Bu parçadan, aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılamaz?
A) Sanat, uzun ve yoğun bir çaba gerektirir.
B) Yeteneksiz kişiler de kalıcı eserler verirler.
C) Sabırsızlar ve tembeller sanatçı olamazlar.
D) Gerçek sanatçı, zamana direnebilen eserler verir.
Çözüm:
Bu paragrafta yeteneksiz kişilerin kalıcı eserler vermesinden söz edilmemiştir. Bu yargıya ulaşılamaz. Bu nedenle sorunun doğru seçeneği B’dir.
9. “Honey” adlı köpeğin bir otomobilin içinde dere yatağına uçtuğu hâlde kurtulması şaşırtıcı. Ama daha da şaşırtıcı olan, otomobilde sıkışan sahibini kurtarması. Honey’in sahibi, evinin önünde otomobiliyle geri geri giderken arkadaki dere yatağını hesaba katmamıştı. Araç, uçurumdan yuvarlandı ve beş takla attıktan sonra ancak durabildi. Baş aşağı duran adam, köpeğini kırık camdan dışarı itti. Honey, dere yatağından yola tırmanarak komşunun evine koştu, evin önünde daireler çizerek havlamaya başladı. Komşu kadın, Honey’i evine götürdüğünde sahibinin çığlıklarını duyup yardım çağırdı. “Honey’i iki hafta önce hayvan barınağından almıştım.” diyor sahibi. “Önce ben onun hayatını kurtardım, sonra da o benimkini.”
Bu parçaya göre, Honey’le ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Sahibini sevdiği
B) Zeki olduğu
C) Sadık bir hayvan olduğu
D) Sahibinden takdir beklediği
Çözüm:
Paragrafta Honey için sahibinden takdir beklediği yargısına ulaşılamaz. Doğru yanıt D seçeneğidir.
10. Oturduğum ev, ıssız bir yerde olduğu için topluluktan beni uzak tutar. Burada tam bir egemenlik kurmaya, toplum hayatının geleneklerinden uzak durmaya çalışırım. Başka nerede olursa olsun egemenliğim sözde kalır. Bu parçanın yazarı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Yalnız yaşamaktan hoşlandığı
B) Özgürlüğüne düşkün olduğu
C) Kendini toplumdan soyutladığı
D) Toplumsal kuralları yıkmaya çalıştığı
Çözüm:
Bu parçanın yazarı için toplumsal kuralları yıkmaya çalıştığından söz edilemez. Doğru yanıt D seçeneğinde verilmiştir.
Sevgili öğrencilerim; 6.Sınıf Paragrafta Anlam konu anlatımı şimdilik bu kadar. 6.Sınıf Paragrafta Anlam konusu hakkında tüm yanlış ve varsa eksiklikleri lütfen iletişim formu ile bize bildirin. Bu konu ile ilgili çıkmış soruları da içeren test mi çözmek istiyorsunuz. Neden Türkçeci Mobil Uygulamasını denemiyorsunuz?
Türkçeci mobil uygulaması hakkında daha geniş bilgi için buraya tıklayabilirsiniz.
