7. Sınıf Paragrafta Anlatım Konu Anlatımı

Bu dersimizde 7. Sınıf Paragrafta Anlatım konusunu özet bir şekilde inceleyeceğiz. Bu konu ile ilgili olarak dikkat etmeniz gereken bir husus şudur ki; aşağıda yer alan kavram bağlamı sizin mevcut ders müfredatından farklı olsa da ancak sitemizin anlatımımız daha kapsayıcı olacaktır. Sitemizde sizler için özel olarak hazırlanmış özet ders notlarımız ile bu konuyu anlamanızı güçlendirecek geçmiş yıllarda çıkmış sınav soruları hakkında fikir edinebileceksiniz.

7. Sınıf Paragrafta Anlatım konusunun sonunda aşağıdaki kazanımları elde edecek ve aşağıda yer alan soruların cevaplarına ulaşmanızı hedeflemekteyiz.

• Paragrafta anlatım yöntem ve teknikleri nelerdir?
• Paragrafta anlatım biçimleri nelerdir?
• Paragrafta anlatım test sorularını çözmenin pratik yolları nelerdir?
• Paragrafta anlatım nitelikleri nelerdir?
• Paragrafta düşünceyi geliştirme yolları nelerdir?
• Sayısal verilerden yararlanma nedir?
• Tanımlama örnekleri nelerdir?
• Örnekleme cümleleri nasıl ayırt edilir?
• Tanık gösterme ne amaçla kullanılır?

7. Paragrafta Anlatım konusunu yukarıda yer alan başlıklarda inceleyeceğiz. Bildiğiniz konuları doğrudan atlayabilir ve konu başlıkları arasında hızlıca geçiş yapabilirsiniz. Ayrıca dersimizi, word ortamında ya da pdf ortamına aktararak çalışma kağıdı olarak da kullanabilirsiniz. Ayrıca Türkçeci Mobil uygulamamızda tüm konular için hazırlanmış özel testler yer almaktadır. Uygulamamız hakkında geniş bilgi bu adrestedir.

Paragrafta Anlatım üç yönden incelenmektedir. Şimdi bu konuyu detaylandıralım.

Anlatım Biçimleri

Anlatımın amacına göre dört çeşit anlatım biçimi vardır:

Açıklayıcı Anlatım

Herhangi bir konuda bilgi vermek amacıyla oluşturulan anlatım biçimidir. Bu anlatım biçiminde asıl amaç bilgi vermek olduğu için düşünceler yalın, somut ve nesnel ifadelerle verilir.

Açıklayıcı anlatımda düşünceyi geliştirme yollarından örnekleme, tanımlama, karşılaştırma sıkça kullanılır.

Tartışmacı Anlatım

Okuyucunun herhangi bir konu üzerindeki düşüncelerini değiştirmek amacıyla oluşturulan anlatım biçimidir. Yazar, birtakım kanıtlara dayanarak düşüncelerini benimsetmeye çalışır. Tartışmacı anlatımda örnekleme veya tanık göstermeden sıkça faydalanılır.

Bu anlatım biçiminde iki görüş vardır.

a. Yazarın savunduğu görüş. (Ana düşünce)

b. Yazarın karşı çıktığı görüş. (Yardımcı düşünce)

NOT:

Açıklayıcı ve tartışmacı anlatımı karıştırmamalıyız. Açıklama da amaç okuyucuyu bilgilendirmektir. Tartışmada ise duygu ve düşünceler değiştirilmeye çalışılır.

Öyküleyici Anlatım:

Olayların veya yaşamdan kesitlerin oluş sırasına göre ve eylem hâlinde anlatıldığı anlatım biçimidir. Öyküleyici anlatımlarda olay, şahıs, yer ve zaman unsurları vardır. Öyküleyici anlatımda genellikle geçmiş zaman veya şimdiki zaman kullanılır. Öyküleyici anlatımla öykü, roman, tiyatro, günlük, anı, masal gibi olaya dayalı türler anlatılır.

Betimleyici Anlatım:

Yazarın gördüğü bir yeri veya nesneyi okuyucunun gözü önünde canlanacak şekilde anlattığı anlatım biçimidir. Betimleme sözcüklerle resim yapmaktır. Bu nedenle iyi bir gözlem yapılması gerekir. İnsanın dış görünüşü tasvir edilirse buna fiziksel portre denir.

Örnek:

Kadın ıslanmamak için duvara dayanmıştı. Yağmurdan ıslanan kızıl saçları darmadağınıktı. Ufacık yüzü soğuktan mosmor olmuştu. Gözleri kocaman kahverengiydi. Ayaklarında yazlık bir ayakkabı vardı.

Paragrafta Düşünceyi Geliştirme Yolları

Ana düşünceyi çeşitli yönlerden destekleyen ayrıntıları içerir. Düşünceyi geliştirme yolları şunlardır:

Tanımlama

Bir kavramın ne olduğunu belirtmeye tanımlama denir. Tanım cümleleri “nedir?” sorusuna cevap verir. Bu cümleler “dir, denir” ile biterler.

Bilim, gerçeğe giden yolu aydınlatan ışıktır. Bilim nedir?

Örnekleme

Anlatılmak istenen düşüncenin doğruluğunu veya yanlışlığını ispatlamak için kullanılan bir yoldur. Örnekleme, düşüncelerimizi somutlaştırır.

Bir cümlede örnekleme yapılmışsa önüne ‘örneğin’ sözcüğü getirilebilir.

Tanık Gösterme

Anlatılmak istenen düşünceyi daha etkili kılmak için başkalarının sözlerini alarak kullanmaktır. Tanık göstermede atasözlerinden de yararlanılır. Başkasına ait ifadeler genellikle doğrudan anlatım yöntemiyle verilir ve genellikle tırnak içine alınır.

Örnek:

Türkiye’nin üç tarafı denizdir, içinde de birçok göl vardır. Batılı ülkeler, Türkiye sadece denizlerinden yararlansa zengin bir ülke olur, der.

Karşılaştırma

İki kavram ya da varlık arasındaki benzerlik veya karşıtlığı dile getirmedir. Karşılaştırma birinci kavram anlatılıp diğerine geçerken “oysa, hâlbuki, ancak, gibi, en, daha” gibi sözcükler kullanılır.

Sayısal Verilerden Yararlanma:

Yazar düşüncesini inandırıcı kılmak için konuyla ilgili anket veya istatistik sonuçlarına yer verir. Bu tür anlatımlarda sayısal unsurlar rakamla belirtilir.

Anlatım Nitelikleri

Anlatımı etkili kılan özelliklerdir. Anlatım nitelikleri şunlardır:

Açıklık

Anlatımda sözün anlaşılır olmasıdır. Sözün tek anlama gelmesidir. Başka anlama gelecek şekilde kullanılmamasıdır. Ayrıca noktalama işaretleri yerli yerinde kullanılmalıdır.

İzinsiz inşaata girilmez.

Soğuk bir kış günü öğretmenlik yapan ablamı ziyaret ettim.

Duruluk

Anlatımda gereksiz sözcük kullanmamaktadır. Cümleden bir sözcüğü çıkardığımızda anlamda daralma olmuyorsa o sözcük fazladır.

Örnek:

Karşılıklı mektuplaşmalar tam iki yıl sürdü.

Sanat zevk ve beğenilerimize hitap eder.

Çocuk merdivenlerden aşağı iniyordu.

Ders dinlemiyor, üstelik hem de konuşuyordu.

Neşeli, sağlıklı, şen bir insandı.

Yalınlık

Anlatımın süsten ve gösterişten arındırılmasıdır. Sade, anlaşılır bir dil kullanmaktır.

Aşağıdaki cümlede “yalınlık” bulunmamaktadır; çünkü mecazlı söyleyişlere yer verilmiştir.

Münevver bir denizi andıran gözlerini bir kedi tembelliğinde açıp kapıyordu.

Akıcılık

Anlatımın okuyucuyu sürüklemesidir. Yazıda pürüzlerin olmamasıdır.

Özgünlük

Bir anlatımın başka anlatımları çağrıştırmaması, kendine özgü nitelikler taşımasıdır.

• Kendisine özgü anlatımı var.

• Kendi çizgisini bulmuş.

• Kendi sesini bulmuş.

• Altında imzasını görmesem de kime ait olduğunu bilirim.

Yoğunluk (Özlülük)

Az sözle çok şey anlatmaktır.

Anlatımın anlama yönünden zenginliğini ifade eder. Bu tür anlatımlarda okuyucu okuduğu metinden derin anlamlar çıkarır. Atasözleri ve diğer özlü sözlerde bu nitelik söz konusudur.

Evrensellik

Duyguların ve düşüncelerin vatan, millet ve din unsuru gözetilmeden tüm insanları ilgilendirecek şekilde verilmesidir.

Sadelik

Anlatımın yabancı sözcüklerden uzak olması demektir.