Söz Öbekleri Konu Anlatımı

Deyimler, Atasözleri, Özdeyiş gibi birden fazla sözcükten oluşan kalıplara söz öbekleri denir. Söz öbekleri dersini aşağıdaki başlıklarda inceleyeceğiz.

• Söz Öbekleri (Deyimler, Atasözleri, Özdeyişler, Yansımalar, İkilemeler)

  • Yansıma Sözcükler

  • İkilemeler

  • Deyimler

  • Atasözleri

  • Özdeyişler (Vecizeler)

Şimdi söz öbeklerinin konu anlatıma geçelim.

Yansıma Sözcükler

Doğanın taklit edilmesiyle oluşmuş sözcüklerdir.

Yansıma Sözcüklere Örnekler :
şırıl, miyav, pat, küt, çıt

İkilemeler

Anlamı kuvvetlendirmek için eş, yakın, karşıt anlamlı sözcüklerin yan yana kullanılmasıdır.

İkileme Sözcüklere Örnekler :
şan şöhret, mutlu mesut
eş dost, doğru dürüst
ağır ağır, usul usul
iyi kötü, aşağı yukarı
tıkır tıkır, şırıl şırıl
çoluk çocuk, ufak tefek
abur cubur, eciş bücüş

Deyimler

Bir durumu ya da olayı daha etkili anlatmak için genellikle mecaz anlamda kullanılan söz öbekleridir.

Deyimlerin Özellikleri ve Deyimlere Örnekler :

– En az iki sözcükten oluşur.
Göze girmek, dili tutulmak
–  Kalıplaşmıştır, sözcüklerin yeri değiştirilemez, sözcüklerin yerine başka bir sözcük kullanılamaz.
Bahtı kara olmak
Bahtı siyah olmak
– Mastar halindedir, kişiye ve zamana göre çekimlenebilir.
etekleri tutuşmak
eteklerim tutuştu

Atasözleri

Deneyimlerden meydana gelmiş, ders çıkarıcı, öğüt verici söz öbekleridir.

Atasözlerinin Özellikleri ve Atasözlerine Örnekler :
– Cümle şeklidedir.
Ağaç yaşken eğilir.
– Kalıplaşmıştır, kelimelerin yerleri değiştirilemez veya kelimelerin yerine başka kelimeler kullanılamaz.
Ak akçe kara gün içindir.
Beyaz para siyah gün içindir.
– Gerçek veya mecaz anlamda olabilir.
Bugünün işini yarına bırakma.
Atılan ok geri dönmez.

Özdeyişler (Vecizeler)

Söyleyeni belli olan özlü sözlerdir.

Özdeyişe Örnek:
– Yurtta sulh, cihanda sulh. / Atatürk

Söz Öbekleri Konu Anlatımı, anlam bilgisi konularından, sözcükte anlam alt başlığının bir konusudur. İlgili başlıklardan diğer Türkçe konu anlatımlarını da kontrol edebilirsiniz.

Sevgili öğrencilerim “Söz Öbekleri” konusu ile ilgili onlarca sorunun yer aldığı mobil uygulamamızdan kendinizi test edebilir ve bu konuda öğrendiklerinizi pekiştirebilirsiniz. Mobil uygulamamız hakkında detaylı bilgiye ulaşmak için burayı tıklayınız.